Do Starostw Powiatowych oraz Prezydentów Miast na prawach powiatów za pośrednictwem Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych wpłynęło pismo dotyczące udostępnienia danych z rejestru kierowców i kandydatów na kierowców. Dla danych z okresu 2019-2020 w bardzo szerokim zakresie tj.

• imię i nazwisko kandydata na kierowcę,
• numer PESEL kandydata, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument,
• wskazanie jakiej kategorii prawa jazdy profil dotyczy,
• numer, datę wydania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, termin następnego badania, wynikającego z niego ograniczenia oraz zakres kategorii prawa jazdy;
• numer, datę wydania orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami, termin następnego badania oraz zakres kategorii prawa jazdy, którego ono dotyczy;
• informacje o ukończonym szkoleniu dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami. 

Jako cel udostępniania tych danych KAS wskazało działania analityczne w zakresie weryfikacji rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania przez ośrodki szkolenia kierowców. 

Przywołany w piśmie Szefa Krajowej Administracji  Skarbowej Nr DPAT3.9823.23.2021 z dnia 22 czerwca 2021 r. przepis, określony w art. 46 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej w brzmieniu: „Art. 46. 1. Organy administracji rządowej i samorządowej, państwowe osoby prawne oraz państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne są obowiązane współdziałać z organami KAS, nieodpłatnie udostępniać organom KAS informacje w sprawach indywidualnych oraz udzielać im pomocy, w tym pomocy technicznej, przy wykonywaniu ich zadań” jednoznacznie określa, że dotyczy on spraw indywidulanych.

Upoważnienie, które stanowi załącznik do wspomnianego pisma dotyczy upoważnienia Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych do udostepnienia danych Krajowej Administracji Skarbowej tj.

• Zestawienia danych wygenerowanych przez podmiot przetwarzający w imieniu organów wydających prawo jazdy zawierające dane z okresu 2019-2020;
• Zestawiania ośrodków szkolenia kierowców, ośrodków doskonalenia techniki jazdy. Ośrodków szkolenia w zakresie świadectw kwalifikacji zawodowej

Zgodnie  utrwalonym orzecznictwem sądów do  celów udostępnia całych zbiorów bądź zestawień danych należy posiadać  podstawę prawną  wskazaną w przepisach rangi ustawy.

Można w tym kontekście przywołać wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 listopada 1995 r., K 12/95, opubl. OTK nr 2/1995, str. 132 – 133), zgodnie z którym:

„Po pierwsze, ustawowe ograniczenie wolności może nastąpić tylko wówczas, gdy dopuszczone jest w sposób wyraźny w innych przepisach konstytucyjnych, bądź gdy konieczne jest zharmonizowanie tej wolności z innymi normami, zasadami lub wartościami konstytucyjnymi. Po drugie, ustawowe ograniczenia wolności wprowadzane być mogą tylko w niezbędnym zakresie. Ustawodawca może ingerować w sferę wolności obywatela tylko w razie konieczności i tylko w koniecznym wymiarze. Innymi słowy, konieczne zachowanie jest proporcji między stopniem ograniczenia wolności jednostki, a rangą chronionego interesu publicznego, czyli zakazana jest nadmierna ingerencja Państwa w swobodę działania jednostki. Po trzecie, ustawowe ograniczenia wolności traktowane być muszą w kategoriach wyjątków. Ich istnienie zawsze musi wynikać z wyraźnie sformułowanych przepisów ustawowych i nie może opierać się na domniemaniu. Po czwarte, ani poszczególne ograniczenia, ani ich suma, nie mogą naruszać istoty ograniczanego prawa czy wolności”.

Podsumowując, w naszej opinii brak jest jednoznacznego zapisu w przywołanej podstawie prawnej, który obligowałby Starostwo – Administratora danych do udostępnienia  danych w postaci „zestawień danych wygenerowanych przez podmiot przetwarzający” wskazanych w punkcie 1 w pisma Szefa Krajowej Administracji  Skarbowej Nr DPAT3.9823.23.2021 z dnia 22 czerwca 2021 r.

Autor: Mirosław Górski - Specjalista ds. ochrony danych w Elit Partner